Czy zęby mogą się rozpuścić - czym jest erozja zębów?

Większość ludzi jest zaskoczona, że kwaśne napoje, takie jak gazowane i dla sportowców (by wymienić tylko kilka), mogą uszkadzać szkliwo zębów i przyspieszać próchnicę, zwłaszcza gdy napoje dla sportowców są sprzedawane nam jako zdrowy wybór. Natomiast za każdym razem gdy je pijesz, kąpiesz zęby w kwasie. Za to soki owocowe są szczególnie korzystne dla zębów i błony śluzowej jamy ustnej dzięki wysokiemu poziomowi witaminy C, niestety kwas w nich obecny nadal uszkadza Twoje szkliwo. Wszystko zatem zaczyna się od poznania, co jest kwaśne, a co nie, i jak przeciwdziałać potencjału erozyjnemu wielu produktów.

Ale zacznijmy od początku. Czym jest erozja zębów i kto jest na nią szczególnie narażony? Erozja powstaje w wyniku działania kwasów na powierzchnie zębów bez udziału bakterii, czyli nie są one próchnicą, tylko postępującym rozpuszczeniem tkanek twardych. Niedawny dramatyczny wzrost spożycia napojów energetycznych, napojów owocowych i gazowanych jest obecnie uważany za główną przyczynę erozji zębów obserwowanej wśród młodzieży. Badania wykazały, że większość napojów sprzedawanych w stołówkach szkolnych, jak również dostępne w handlu napoje dla dzieci, wykazują potencjał erozyjny. Do grup ryzyka występowania erozji zębów zalicza się również pacjentów z zaburzeniami odżywiania (anoreksja i bulimia) oraz refluksem żołądkowo-przełykowym, a także osoby przewlekle nadużywające alkoholu, ponieważ erozja związana jest również z powtarzającymi się wymiotami. Ponadto do tej grupy włącza się osoby o zmniejszonej ilości wydzielanej śliny (kserostomii), często spożywające wspomniane „soft drinki” , a także w trakcie diety – wegetariańskiej oraz wegańskiej. Regularne przyjmowanie leków, narkotyków czy suplementów diety może również zwiększać ryzyko erozji zębów. W ciągu ostatnich kilku lat bardzo popularne stało się stosowanie suplementacji witaminy C (kwasu L-askorbinowego), szczególnie w przypadku tabletek musujących lub drażetek. Odkryto, że dzieci którym podawano suplementy witaminy C, miały do 4,7 razy większe ryzyko erozji.

Wczesna faza erozyjnego starcia zębów objawia się gładką, jedwabiście glazurowaną powierzchnią. Objawy mogą obejmować utratę anatomii powierzchni, zwiększoną przezierność brzegu siecznego, brak szkliwa i odpryski na brzegach siecznych. W miarę rozwoju erozji zmiany postępują w kierunku utraty morfologii zgryzu z wygładzeniem guzków. Na gładkich powierzchniach objawia się wklęsłą utratą powierzchni zęba, o wypukłym, twardym, gładkim wyglądzie, gdzie szerokość zmiany często przekracza jej głębokość

Nie licząc schorzeń ogólnych jak można temu przeciwdziałać?

Poznaj pH swojego codziennego napoju. Lepiej pić napój od neutralnego do lekko zasadowego, ponieważ prawidłowe pH jamy ustnej wynosi 6-7, podczas gdy pH coca coli to 2,5.

Oczywiście ograniczenie kwaśnych napojów jest najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić. Dodatkowo coca-cola, red bull, sprite, pepsi czy tiger są pełne pustych kalorii. Fantastyczną alternatywą dla napojów sportowych jest woda kokosowa, która jest bogata w elektrolity (doskonała do uzupełniania składników odżywczych dla mięśni) i jest również świetna dla zębów. Jeśli chodzi o napoje gazowane, jeśli masz ochotę na cukier, dlaczego nie pozwolić sobie na domowe pełnokaloryczne brownie? Uważam, że lepiej zaspokajać te pragnienia prawdziwym jedzeniem niż przetworzonymi, kwaśnymi toksynami. Trzymaj wodę w pobliżu. Popijaj wodę podczas jedzenia lub picia kwaśnych pokarmów i napojów. Płukanie ust wodą może być bardzo skutecznym sposobem neutralizacji kwasu. Ogranicz częstotliwość. Szybko połykaj kwaśne napoje, aby ograniczyć czas wystawienia zębów na działanie kwasu. Kluczem do erozji zębów jest częstotliwość, a nie ilość, co oznacza, że nie chodzi o to, ile pijesz, ale jak często wystawiasz zęby na działanie kwasu. Jeśli masz ochotę na napoje gazowane, możesz wypić to wszystko na raz, zamiast popijać przez cały dzień. Najgorsze jest sączenie i przetrzymywanie napoju w jamie ustnej, lepiej pić przez słomkę która dosięga podniebienia. Za to jeśli lubisz spożywać soki… najlepiej dla Twoich zębów będzie, jeśli po prostu zjesz owoce, a dodatkowo usprawnisz pracę swojego układu trawiennego uzupełniając błonnik. Po wypiciu kwaśnych napojów czy jedzenia odczekaj pół godziny, aby wyszczotkować zęby. Ta część jest bardzo ważna: twoje szkliwo pozostaje miękkie przez chwilę po zjedzeniu lub wypiciu czegoś kwaśnego. W przypadku zdiagnozowanej erozji i u osób narażonych zaleca się pastę do zębów z fluorkiem cyny, heksametafosforanem sodu oraz hydroksyapatytem.

Kwasowa erozja szkliwa jest procesem nieodwracalnym, więc najważniejsze, by po prostu do niej nie dopuścić. Jeśli już jednak do niej dojdzie, konieczne jest wypełnianie ewentualnych ubytków materiałami światłoutwardzalnymi, stosowanie lakierów, laków, a w przypadku najbardziej zaawansowanych zmian – rekonstrukcja koronami porcelanowymi bądź licówkami.

Pozdrawiam,

lek. dent. Malwina Kotnowska.